Turna Balığı Av Sezonu Başlıyor

Sularımızda Tarım ve Orman Bakanlığı Amatör Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını düzenleyen 5/2 numaralı tebliğ hükümlerine göre, Turna (Esox lucius) halk arasındaki ismi ile (dişli balık, oklama) balığı sürdürülebilirliğin devamlılığı açısından üreme dönemine girmesi sebebi ile tüm bölgelerde 15 Aralık tarihinde başlamış olan avlanma yasak dönemi 31 Mart tarihi itibari ile sona ermiştir.

Turna Balığı avı 1 Nisan itibari ile tüm bölgelerimizde serbesttir. Turna balığı avlanabilme boy limiti en az 40 cm ve günlük alıkonulabilme sayısı en fazla 5 adettir. Amatör avcılığı düzenleyen 5/2 numaralı  tebliğ kurallarına aykırı avlananlara 1380 sayılı Su ürünleri kanunlarına göre cezai işlem uygulanır. 2023 balık avı sezonunda amatör olta balıkçılarımız sürdürülebilirliğin devamlılığını göz önünde bulundurması, avına, avlağına sahip çıkması gelecek nesillere temiz bir çevre bırakılması, su kaynaklarımızın korunması, sportif avcılığa öncelik verilmesi dileği ile tüm amatör olta balıkçılarımıza rastgelsin.

Turna avcılığını kıyıdan ve tekneden avlanmak üzere ikiye ayırabiliriz. Turna balığının mücadeleci yapısı balık avcılarına keyifli anlar yaşattığından genelde spin (at-çek) yöntemi turna avlarında tercih edilir. En aktif olduğu saatler genelde gün doğumunun ilk saatleri ile gün batımına yakın saatleri tercih ederseniz verimli bir av elde edebilirsiniz. Kış ayına yaklaşıldığında ise mutlaka güneşin dik geldiği öğle saatleri tercih etmenizi tavsiye ederim. Turna avında slikon, meps, rapala ve kaşık kullanılır. Turna balığı hareket eden her şeye saldırması ile ünlüdür. Turna balığı genellikle avını gezerek değil sazlık, kayalık özellikle turna otu dediğimiz otların arasında bekleyerek avlar. Gittiğiniz avlakta bu kısımları tercih ederseniz yakalama şansınız yükselecektir. Elinizde sahte yem olarak kullanabileceğiniz malzeme bulunmuyorsa evde ki bazı materyallerden de faydalanabilirsiniz. Örneğin; gazoz kapağı, yemek kaşığı, çay kaşığı vb. gibi parlak malzemelerden kendi sahte yeminizi üretebilirsiniz.

Ülkemiz sularında bilindiği kadarı ile benekli turna ve çizgili turna olmak üzere iki ayrı özellikte cinsi mevcuttur. Genç yaşlardakiler yeşil, olgun yaşlara ulaşanların ise sarımsı kahverengi renkleri vardır. Benekli turnanın ağız yapısı daha geniş ve rengi daha koyu tondadır. Turna balığı hem lezzetli olması hem de oltada güçlü ve mücadeleci olmaları sebebi ile avı zevkli olan bir balıktır ve olta balıkçıları tarafından rağbet görmektedir.

Turna balığı tatlı suyun en saldırgan, yırtıcı ve etçil balığıdır bu yüzden ona ‘’predatör’’ ‘’yamyam’’ ‘’tatlı su timsahı’’ da denilmektedir. Ağız yapısı ördek gagası gibi olup alt çenesi üst çenesine oranla daha ileride olup, ucu yukarı doğru kıvrıktır. İrili ufaklı sivri ve keskin dişleri olup ağzında çok keskin dişler bulunmaktadır. Keskin dişleri sebebiyle, yakaladığınız balığın ağzındaki iğneyi elinizle çıkarmaya asla kalkışmamalısınız.  Mutlaka pense kullanmalısınız. Aksi takdirde istenmeyen yaralanmalara sebebiyet verebilirsiniz. Henüz bir iki aylık yavru iken dahi kendinden büyük balıklara saldırabilir. Beslenmek için habitatında bulunan tüm balık türlerini, kurbağa, su kuşları, yengeç, fare, keme, yavru ördek gibi çok çeşitli canlılara da saldırır, kesici dişleri ile tüketirler. Avını bir kez gözüne kestiren turna balığından kurtulmak imkansızdır. Genelde sazan, tatlı su levreği, aterina gibi balıklara saldıran turna balığı, kendi hemcinslerine de saldırıp, hatta ileriye gidip kendi yavrularını bile afiyetle menüsüne ilave eder.

Ani ve hızlı hareketlerle avını etkisiz hale getirir.

Turna avı sırasında eğer büyük bir turna balığı ile karşılaşmış iseniz çevrede mutlaka başka büyük turnaya rastlamanız hiç sürpriz değildir. Bu cümlemden kolonileşiyorlar mı anlamı çıkarılmamalıdır.  Kendi boylarından küçük olan hemcinslerine saldırdıkları için yakaladığınız boy standartlarına göre rastlama şansınız büyüktür. Ülkemizde son zamanlarda büyük turnalara rastlanmaktadır. 1 metre boyunda olan bir turna balığı yaklaşık 15 – 20 kg. arasında gelmektedir.

Turna Balığı tatlı su yaşam zincirinin en üst halkasındadır. Her türlü kirlilik ve yaşam şartına kolay adapte olabilir. Bırakıldığı bir su havzasından temizlenmesi mümkün olmadığından, bir avlaktan diğer bir avlağa taşınması yasaktır.

Turna balığı da tüm diğer balık türlerimiz gibi kalsiyum açısından zengin balıklar arasındadır.

İçerdiği zengin vitamin ve minerallerle sağlık açısından birçok faydası bulunmaktadır. Omega 3 bakımından zengindir. Kalp ve damar hastalıklarına ve kansere karşı koruyucudur. Hafızayı güçlendirir. Beyin ve sinir sistemi üzerinde olumlu etkileri bulunur. İçerdiği doymamış yağlar ve protein nedeniyle uzun süre tokluk hissi verir. Fosfor ve A vitamini açısından zengindir. Göz sağlığının yanı sıra Beyin ve sinir sistemi üzerinde olumlu etkisi bulunur. Bağışıklık sistemini güçlendirip, kan basıncını düzenleyerek yüksek tansiyonu dengeler. Son yıllarda hızla artış gösteren Alzheimer hastalığını önlediği de bilinmektedir.

Turna balığı üreme dönemi olan 15 Aralık - 1 Nisan hariç av yasağı olmadığı dönemlerde istediğiniz zaman ava çıkabilirsiniz. Bu dönemler de havyara giren turna balığı, dişilerin ürettiği 3 milim büyüklüğünde olan, 100.000 ila 1 milyon arasındaki yumurtayı su bitkilerine yapışık şekilde bırakır. 10 ila 30 gün içinde yavrular dünyaya gelir ve ömürlerinin ilk günlerinde olgunlaşmamış yumurtalardan arta kalanlar ile beslenirler. Turna balıkları üç dört yaşlarına varınca ilk kez çiftleşirler. Bu süreci bizlerin anlayabilmesi için 40 cm. altı bir turna balığının alıkonulmaması en az ömründe bir kez yavru verebilmesi için bu limit belirlenmiştir.

Sürdürülebilirlik ilkesi bilincinde hareket etmek ve bu ilke doğrultusunda avlanma prensibinden uzaklaşmamak gerekliliğini aklımızdan çıkarmamak gerekmektedir. Yasa dışı avlanan kişileri en yakın güvenlik birimlerine bildirmeye de mecburuz. Sularımız ve balıklarımız Dünya mirasıdır ve hepimizindir. Ülke olarak yaşayacağımız her hangi bir kriz esnasında çocuklarımızı hayatta tutabilmek için en yakın protein kaynaklarımızın balıklarımız olduğunu unutmayıp bu doğrultuda korumak zorundayız. Ayrıca aldığımız emaneti gelecek nesillere verimli bir şekilde aktarmaya da mecburuz.

Tüm Amatör ve Sportif olta balıkçılarının avına ve avlağına sahip çıkması dileği ile rastgelsin. #balıkbitmesin

Özden Aydın Şimşek