Nesli tükenme tehlikesi taşıyan kırmızı benekli alabalık üretimine destek

Türkiye’nin nadir noktalarında içme suyu kalitesindeki soğuk sularda yaşayan kırmızı benekli alabalıkların nesli tükenme tehlikesi ile karşı kaşıya kaldı. Adını, üzerindeki benek ve şekillerden alan kırmızı benekli alabalık türünün yok olma nedenlerine ilişkin yapılan araştırmalarda, küresel iklim değişikleri nedeniyle ısınan sular ile nehir ve dereler üzerindeki inşaatlar, kanalizasyon atıkları ve yanlış avcılığın başlıca nedenler olduğu tespit edildi. Tarım ve Orman Bakanlığı'nca koruma altına alınan türün neslinin sürdürülebilmesi için çiftlik işletmecilerine kilogram başına 1,5 TL destek verilmeye başlandı.

SAĞIM YAPILIYOR

Bölgedeki çiftliklerde yetiştirilen damızlık alabalıkların ise sağımına başlandı. Rize’de balık çiftliklerinde üretimi yapılan damızlık alabalıklardan sağılan milyonlarca yumurta, kuluçka makinelerine konuluyor. 40 gün bekleyen yumurtalardan çıkan yavru alabalıklar havuzlara alınıyor. Kırmızı benekli alabalıklar yaklaşık 15 ayda 250 grama ulaşabiliyor.
 

‘KİLOGRAMA 1,5 TL DESTEK VERİLİYOR'

Rize İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürü Fatih Gençoğlu kentte karadaki tesislerde bin 325 ton, denizlerdeki kafeslerde ise 2 bin 850 ton değişik türlerde alabalık üretimi yapıldığını belirterek, "Son dönemlerde kırmızı benekli alabalık üretimine ilgi arttı. Bakanlıkta kırmızı benekli alabalık için kilogram başına 1,5 TL destek veriyor. Kırmızı benekli alabalık üretimi çok meşakkatli bir süreç içeriyor. 200- 250 gramlık bir alabalık için 15- 16 aya kadar uzayabilen üretim süreci gerekiyor. Yumurta sağımından sonra yavru tespitinde bulunuyoruz. Haziran- temmuz aylarında bu yavruların büyüyüp büyümediğini, ölüm oranlarının ne kadar olduğu ile ilgili bir denetim yapıyoruz. Yıl sonu itibariyle de üreticilerimize yem faturaları ve satmış oldukları balıklarla ilgili faturalarını alarak destekleme işlemlerini gerçekleştiriyoruz” dedi.

‘ALABALIK ÜRETİMİ ÇOK ZAHMETLİ’

Balık çiftliğinde kırmızı benekli alabalık üreten Ömer Çavuşoğlu da, “Yaklaşık 25 yıl önce ufak havuzlarla başlattığımız alabalık üretimini büyüttük. Şimdi sağımından üretimine kadar tüm aşamaları gerçekleştiriyoruz. Kırmızı benekli alabalıklar, diğerlerine göre çok hassastır, suyunun soğuk olması gerekiyor. İlk yıllarda üretim yapmayı başaramadık ama sonrasında başarılı sonuçlar aldık. Şu anda 500- 600 bin yumurta var. 200- 300 bin civarında balık çıkar. Bu yıl onların üretimini yapacağız. Balık üretmek çok zor, yağmur var, kar, buz var. Balığı çok zor büyütüyoruz. Dışarıdan göründüğü gibi değil, çok zahmetli. Ama tüm bu zahmetlere rağmen biz bu işi başarıyoruz" diye konuştu.

‘NESLİ TÜKENME TEHLİKESİ İLE KARŞI KARŞIYA’

Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. İlker Zeki Kurtoğlu, kırmızı benekli alabalıkların ülkede bol akışlı oksijenli temiz sularda yaygın olan bir tür olduğunu belirterek son yıllarda neslinin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını söyledi. Kurtoğlu, "Küresel ısınma nedeniyle sularımız ısınıyor. Soğuk sularda yaşayıp, üreyen bu alabalık nesli bu etkilerle karşılaştığında ilk tepkisi neslinin yavaş yavaş azalması oluyor. Nehir üzerinde yapılan inşaat faaliyetleri, her ne amaçla olursa olsun köprü, baraj faaliyetleri de neslin tükenmesinde etkili oluyor. Yerleşim yerlerindeki kanalizasyon atıkları canlı ortamına zarar verebiliyor. Yine zirai faaliyetlerden dolayı suya karışan bazı kimyasalların, bunlar pestisitler veya gübreler olabilir, bu türlerin neslinin devamlılığı konusunda ciddi tehdit olan unsurlar. Bunlar nehir içerisinde kum, çakıl ocağı işletmeciliğinden tutun da karasal ortamdaki erozyona sebebiyet verebilen faaliyetlerin tamamı bu alabalık neslinin yok olmasına etki eden faktörler olarak sıralayabiliriz. Yanlış avcılık da etkili sebepler arasında yer alıyor" dedi.

DHA-Genel - Türkiye-Rize - Arzu ERBAŞ-Selman KUTLU